Zapewnienie bezpieczeństwa żywności na wszystkich etapach jej produkcji, przetwarzania i dystrybucji stanowi zasadniczy cel prawa żywnościowego. W Polsce kwestia ta uregulowana została głównie w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2020 r. poz. 2021 ze zm.), na poziomie unijnym odnosi się do niej wiele aktów prawnych, w tym zwłaszcza rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 031 z 1.2.2002 ze zm.) oraz rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.U. L 139 z 30.4.2004 ze zm.) wraz z uzupełniającym je rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. L 139 z 30.4.2004 ze zm.). Samo pojęcie „bezpieczeństwo żywności” jest terminem złożonym, w którego zakres wchodzi nie tylko ogół warunków dotyczących składu surowcowego środków spożywczych, ich cech organoleptycznych, metod wytwarzania, poziomu zanieczyszczeń i pozostałości pestycydów, ale także warunki napromieniania żywności i innych działań, które muszą być podejmowane w ramach łańcucha produkcyjno-dystrybucyjnego w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka (art. 3 ust. 3 pkt. 5 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia).
Jeśli produkt nie spełnia wymagań w zakresie bezpieczeństwa, w tym w szczególności jest szkodliwy dla zdrowia albo nie nadaje się do spożycia przez ludzi, to taki środek spożywczy nie może być wprowadzany na rynek. Oceniając, czy w konkretnym przypadku mamy styczność z produktem niebezpiecznym, należy mieć na względzie m.in. zwykłe warunki korzystania z żywności przez konsumenta oraz wykorzystywanie jej na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji, informacje przekazane konsumentowi np. za pośrednictwem etykiety, skutki konsumpcji takiej żywności (zarówno natychmiastowe/krótkotrwałe, jak i skutki dla następnych pokoleń), czy też szczególną wrażliwość określonych kategorii konsumentów, dla których dedykowany jest środek spożywczy (tak art. 14 rozporządzenia nr 178/2002).
Nadzór w zakresie bezpieczeństwa żywności sprawują organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Inspekcji Weterynaryjnej. W przypadku, gdy w wyniku kontroli przeprowadzonej przez organy urzędowej kontroli dojdzie do uznania, że wprowadzane do obrotu środki spożywcze są niebezpieczne, na podmiot mogą być nałożone m.in. środki nadzoru, takie jak np. nakaz natychmiastowego wycofania produktu z obrotu i jego zniszczenia (art. 138 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin (Dz.U. L 95/1 z 7.4.2017 ze zm.). Należy także pamiętać, iż produkcja i wprowadzenie do obrotu niebezpiecznego środka spożywczego zagrożone jest odpowiedzialnością karną: w zależności od kwalifikacji w oparciu o rodzaj żywności i stopień zagrożenia, mogą to być grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności (dział VIII, rozdział 1 „Przepisy karne” ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia). W sytuacji, gdy w wyniku wprowadzenia do obrotu niebezpiecznego środka spożywczego zostanie wyrządzona szkoda konsumentowi, w grę wchodzi także odpowiedzialność cywilna (art. 95 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia odsyła do art. 4491-10 k.c., zgodnie z którym przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości, jak i odsyła do przepisów określających zakres podmiotowy).
